Bestaat Limburg eigenlijk wel?
Ad Himmelreich, auteur van het boek De schilders van Limburg schreef een blog voor WBOOKS.
Nu het boek De schilders van Limburg al vele gelukkige bezitters heeft gevonden in Nederland, kan ik als auteur wat meer afstand nemen.
Terugblikken op een tweejarig project, vanaf februari 2020 toen uitgeverij WBOOKS mij hiervoor benaderde. Het werd een corona-project, met gesloten musea, bibliotheken en archieven. Herinneringen, eigen documentatie en informatie op wikipedia konden pas daarna worden geverifieerd.
Waar ligt Limburg eigenlijk? Waar is zijn kunst? Er is niet één museum, niet één ankerplaats, waar je hiervoor terecht kunt. Werken bevinden zich overal en nergens. En niet alleen in dit wormvormige aanhangsel, maar ook elders in Nederland. Alleen in die nationale context bestaat de Limburgse identiteit, alsof de provincie een persoon met een eigen ziel is. En inderdaad heeft de één na jongste provincie in haar korte bestaan een eigen gezicht gekregen. Maar als wij door dit boek bladeren en de afbeeldingen en teksten in ons opnemen, lijkt er van die eenheid maar weinig overeind te blijven. Zoals overal werden kunststromingen geïmporteerd en hier regionaal gekleurd door het heuvellandschap, de mijnen en de katholieke cultuur. Dat wat nu Limburg heet, is altijd grensland geweest, waar anderen de baas speelden, en spelen. Dat zie je ook in dit boek terug. Hollandse schilders kwamen als gretige toeristen. Vanuit Holland werd Limburgse talenten geleerd te schilderen.
Hollandse schilders kwamen als gretige toeristen.
Maar zie: terwijl de Hollandse schilder zich stort op de horizontale welvingen van het landschap, kent de Limburger onderhuids een verticale band met diezelfde grond, waar de tijd zichtbaar is gebleven. Als kijker voel je dat.
Inderdaad zie je dat kunstenaars in verschillende delen van de provincie vrijwel allen persoonlijk met elkaar verweven zijn. Ook met hen die de geboortegrond verlieten. Als een soort familie, met opeenvolgende generaties en onderlinge ruzies. Dus Limburg bestaat wel degelijk. Zelfs daarbuiten.
Ad Himmelreich
