Blog #1 Hitchcock
Ter gelegenheid van het verschijnen van het boek Hitchcock compleet een blog over zijn werk.
Douchen met chocoladesiroop
Spanning en schrik in de films van Alfred Hitchcock
Een douchekop. Een douchegordijn. Een fles chocoladesiroop. De ingrediënten voor de meest legendarische scène uit de filmgeschiedenis in de film Psycho. Hoe is het mogelijk dat Hitchcock ons met deze banale middelen zo aan het schrikken maakt?
Hitchcock verstaat de kunst van de angst. Als kind uit een eeuw van oorlog maakt hij een onderscheid tussen twee categorieën filmangst met behulp van een tragische metafoor. Het verschil tussen schrik en spanning is volgens de filmmaker te vergelijken met het onderscheid tussen twee verschillende Duitse luchtwapens ontwikkeld tijdens de Tweede Wereldoorlog. De V1 maakte een ronkend geluid. De komst van een explosie werd op die manier aangekondigd. De tijd tussen het moment waarop de V1 voor het eerst te horen was en de daadwerkelijke explosie, is een tijd van spanning. De V2 daarentegen maakte geen enkel geluid totdat hij ontplofte. Iemand die een V2 had horen ontploffen en dit kon navertellen, heeft schrik ervaren, aldus Hitchcock.
Terug naar die legendarische douchescène uit Psycho. De film naar de gelijknamige roman van Robert Bloch (1959) ging in 1960 in première. Een film zonder sterrencast en met het budget van een telefilm. Het werd een onverwacht en daverend succes. Psycho bleek een waar kantelpunt in de filmgeschiedenis. Hitchcock toont op revolutionaire wijze geweld in deze film en creëerde een vertrouwde, alledaagse wereld met een bedrieglijk geruststellend karakter. De hoofdrol van Marion Crane is voor de dan relatief bekende actrice Janet Leigh. Haar bekendheid schept een bepaalde verwachting bij het publiek. Een gegeven waar Hitchcock graag mee speelt. De nietsvermoedende kijker verwacht namelijk niet dat zij amper halverwege de film op gruwelijke wijze in de badkamer het loodje legt. Hitchcock gebruikt chocoladesiroop om wegstromend bloed te verbeelden. Een middel dat in deze zwart-witfilm goed uitpakt. De ontspannen douchende hoofdpersoon, met wie jij je als kijker identificeert, verdwijnt al na 46 minuten uit beeld door een brute moord. Het ultieme schrikmoment. Een scène ondenkbaar tot die tijd in de Amerikaanse cinema. Door de tot kunst verheven montage en de prachtige shots groeide de douchescène van 45 seconden en 78 takes uit tot iconische proporties.
Het leven is niet alleen ademhalen, maar ook je adem inhouden.
Van Hollywood-thriller tot Koreaanse horrorfilm. Hitchcock vormt een blijvende inspiratiebron voor de hedendaagse cinema. Hij wist de tot dan toe geldende regels van de filmwereld omver te werpen. Dankzij de Master of Suspense kijken we nu naar films op het puntje van onze stoel. Of met angstvallige handen voor de ogen natuurlijk. Als de spanning ondraaglijk wordt of de schrik te groot. Want zoals Hitchock zelf zei: ‘Het leven is niet alleen ademhalen, maar ook je adem inhouden.’ En met bijzondere dank aan Psycho is chocoladesiroop voor altijd zijn onschuld verloren.
