Blog #5 | Het Grote Vrouwen Kunst Boek | Mariá Blanchard

Boeken 30 jul 2020
Robin Kramer

Iedere week plaatst WBOOKS een blog over een bijzondere vrouwelijke kunstenaar. Ter gelegenheid van de verschijning van Het Grote Vrouwen Kunst Boek. Om de twee weken zal de blog aangevuld worden door een microdocumentaire over de kunstenaar van die week. Deze week: Mariá Blanchard.

‘Mensen zagen eerst de bochel, daarna pas Mariá,’ schreef de beroemde Spaanse dichter Frederico Garcia Lorca over Mariá Blanchard. De Spaanse kunstenares werd geboren met een ernstige rugafwijking waaronder ze haar hele leven heeft geleden. Sommige kunsthistorici menen dat de afwijking veroorzaakt werd door een val die haar moeder maakte toen ze zwanger van haar was. Op de lagere school werd ze uitgescholden voor heks. En dan ook nog eens een vrouwelijk kunstenaar zijn in een overdadig mannelijke kunstwereld. Toch kreeg ze erkenning. Sterker nog: ze had een centrale rol in de revolutionaire ontwikkelingen in de westerse kunst.

Mariá Blanchard, 1909.

NIET ZO GOED ALS PICASSO

Na haar opleiding in Madrid aan de Real Academia de Bellas Artes de San Fernando zette ze haar studie voort in Parijs en vestigde ze zich daar in 1916 voorgoed. De daaropvolgende drie jaren maakt ze onderdeel uit van de kern van het ontluikende kubisme. Ze raakte goed bevriend met kunstenaar Juan Gris (1887-1927) en deelde haar atelier in die tijd met Diego Rivera (1886-1957). Laatstgenoemde vond dat Blanchards werk binnen de kubistische beweging alleen onderdeed voor dat van Pablo Picasso (1881-1973) en niemand anders.

BRAAF ZIJN

In dit schilderij zien we een mensfiguur die de boodschap ‘soi sage’ (‘wees braaf’ of ‘gedraag je’) draagt. De figuur wordt soms geïnterpreteerd als een kind met een hoepel en een stokje, maar ook als de vijftiende-eeuwse Franse heldin Jeanne d’Arc met schild en wapen. Het idee van moed past heel goed bij deze kunstenares, maar waarschijnlijk had Blanchard toch meer een kind in gedachten, want het woord ‘B.B.’ (baby) staat op de kraag van de figuur.

“Wees braaf (of Jeanne d’Arc), 1917, olieverf op doek, 140 x 85 cm, Musée National d’Art
Moderne, Centre Georges Pompidou, Parijs

Toen Gris in 1927 kwam te overleden, raakte Mariá Blanchard depressief. Naarmate haar gezondheid verslechterde, en ze langzaamaan eenzamer werd, zocht ze steeds meer de steun van familie en religie. Het maakte het schilderen ook steeds ingewikkelder. Uiteindelijk kreeg ze tuberculose, waarna ze helemaal niet meer kon schilderen. Ze stierf op 5 april 1932 in Parijs.