Nieuw boek belicht zeldzaam complete zeventiende-eeuwse kunstcollectie in het Hofje van Mevrouw van Aerden in Leerdam
Kunsthistorici Rudi Ekkart en Claire van den Donk beschrijven in hun nieuwe boek ‘Mijn man zaligers liefhebberije’. Portretten en schilderijen in het Hofje van Mevrouw van Aerden in Leerdam een uniek zeventiende-eeuws schilderijenkabinet.
Het Hofje van Mevrouw van Aerden in Leerdam herbergt een collectie van 42 schilderijen. Ongeveer de helft daarvan bestaat uit portretten, zoals we die in veel Nederlandse hofjes aantreffen. Zeldzamer is echter de verzameling van meer dan twintig andere schilderijen (landschappen, marines, stillevens, genrestukken, religieuze en mythologische voorstellingen). Ze werden net als de portretten in 1764 nagelaten door de stichtster Maria Ponderus (1672-1764), weduwe van de in 1719 overleden Haagse notaris Pieter van Aerden.
Tientallen hofjes in Nederland bezitten of bezaten één of meer schilderijen, doorgaans een portret van de stichter en soms van één of enkele naaste familieleden van de stichter. Soms werden hofjes begiftigd met meer dan enkele schilderijen, maar slechts in een beperkt aantal gevallen gaat het daarbij om tientallen. Overigens zijn de hofjesschilderijen of sommige daarvan niet zelden overgebracht naar een museum, soms zijn dergelijke bezittingen door latere regenten verkocht.
De collectie in het Hofje van Mevrouw van Aerden is een gaaf voorbeeld van een zeventiende-eeuws schilderijenkabinet, dat als geheel bewaard gebleven is. Voor hedendaagse beschouwers zijn de verschillen in kwaliteit tussen de diverse werken opvallend. Naast een aantal middelmatige stukken omvat de collectie ook schilderijen van het allerhoogste niveau.
