Als twee werelden samenkomen

Blogs 23 jun 2021
Willemijn van de Walle

Stagiaire bij WBOOKS en medewerker van Museumtijdschrift Madelin Streuper over hoe een gedroomde filmscène van Salvador Dalí met Alfred Hitchcock resulteerde in een artistieke nachtmerrie en een groot kassucces werd.


Salvador Dalí, meester fantast en Alfred Hitchcock, meester van de suspense. Wanneer deze twee werelden samenkomen in de film Spellbound (1945) krijg je de scène waarin Dr. Edwardes (gespeeld door Gregory Peck) zijn dromen probeert te analyseren om te weten te komen of hij de moordenaar is of onschuldig is. Dalí zat vol met ideeën over hoe de scène eruit moest zien, maar deze werden allemaal afgekeurd omdat het te moeilijk was om te filmen. Misschien is het wel begrijpelijk, want een scène filmen met 15 vleugels boven de hoofden van de dansers was toentertijd ook wel een uitdaging.

Tijdens een interview in 1962 met François Truffaut vertelde Hitchcock: “Hij wilde dat een beeld zou barsten en als een schelp uit elkaar zou vallen, met overal mieren die eroverheen kruipen. Daaronder zou Ingrid Bergman liggen, bedekt met mieren! Het was gewoon niet mogelijk.”


Hij wilde dat een beeld zou barsten en als een schelp uit elkaar zou vallen, met overal mieren die eroverheen kruipen. Daaronder zou Ingrid Bergman liggen, bedekt met mieren!

Uiteindelijk zijn alle ideeën van Dalí verkort. Zoals Dalí het had bedacht zou de scène 20 minuten duren, maar deze is teruggebracht naar ongeveer 3 minuten. Ogen die door ruimte zweven en veranderen in geschilderde ogen op gordijnen, een man die heel wild en snel de ogen op de gordijnen doorknipt met een grote schaar, blanco kaarten in een blackjack spel, mensen zonder gezichten en een gebogen wiel. Wanneer je de scène naast een schilderij van Dalí plaatst, kan iedereen de gelijkenissen zien.

Voor Hitchcock was Spellbound een van zijn grote successen, maar Dalí sprak er liever niet over. Het enige wat Dalí over de film heeft gezegd, is dat de beste stukken eruit zijn geknipt. Het botsen van de twee makers leverde voor het publiek een mateloos fascinerende film op. Persoonlijk zal ik mij altijd blijven afvragen wat er nou precies op de montagetafel aan materiaal gesneuveld is. Het blijft raadselachtig. Eigenlijk net als al het wél zichtbare werk van grootmeesters Hitchcock en Dalí.


Meer weten over de Alfred Hitchcock en Salvador Dalí? 

Hitchcock compleet | het verhaal van de 57 films en 20 tv-films is een rijk geïllustreerd lees- en kijkboek over het gehele oeuvre van de briljante bolleboos die Hitchcock was.

In het Noordbrabants Museum is nu de tentoonstelling Dalí – en niets anders te zien tot en met 21 november 2021. Het gelijknamige boek bij de tentoonstelling staat boordevol foto’s gemaakt door Robert Descharnes, 1955–1985 en toont een geheel andere kant van Dalí.


Andere gerelateerde blogs

  • Blog #2 Hitchcock

    Ter gelegenheid van het verschijnen van het boek Hitchcock compleet een blog over zijn werk.  

  • Blog #1 Hitchcock

    Ter gelegenheid van het verschijnen van het boek Hitchcock compleet een blog over zijn werk. Douchen met chocoladesiroop Spanning en schrik in de films van Alfred Hitchcock Een douchekop. Een […]